Overdenkingen bij het werk van Henk de Vroom

Met de titel Noorderlicht lijkt de kunstenaar de wereld op zijn kop te willen zetten.
Het zwart is dominant in het werk. Waar is het licht?
Het zwart bestaat uit honderden en honderden lijnen, diepe krassen met de hand op de zinkplaat aangebracht via de droge naald techniek.
Door de zware inktafdruk is de samenbundeling van lijnen, meer dan alleen een zwart oppervlak, het is zwarte materie geworden. In de natuurwetenschap stelde de wetenschapper Isaac Newton (1643-1772) dat licht uit deeltjes bestaat. Newton legde de basis voor deze stelling waar anderen zoals Albert Einstein (1879-1955) een vervolg aan hebben gegeven. Volgens zijn befaamde theorie zijn energie en massa - en daarmee licht en materie - gelijkwaardig. Materie is een verdichte vorm van licht.
Het Noorderlicht dat zichtbaar is, ontworstelt zich uit het donkere. Het volgt als ware op een explosie (in de natuur door een zonnestorm), toont de kracht van de lichtdeeltjes en verwijst voor de beschouwer naar de fysieke arbeid die de kunstenaar moest leveren. Het formaat van de lijnen en de krassen van de naald, refereren aan de hand van de maker.

Het Noorderlicht doet denken aan een teken. Het toont een vierkant, onderverdeeld in vier kwadranten met twee diagonale lijnen. Een schriftuur uit een ver verleden, ingekerfd in hard Noors graniet. De Vikingen zagen in het pool- of noorderlicht de glinsterende wapenuitrusting van hun strijdgodinnen.
In Canada geloven sommige Inuit dat het de geesten van de doden zijn die een balspel doen met de schedel van een walrus. Of het zijn lantaarns van demonen op jacht naar verloren zielen. Het Noorderlicht wordt soms ook gezien als brug naar het hiernamaals. Het staat ook voor het onbenoembare, de onmetelijke heelal.
Hoewel het werk van Henk de Vroom met bovengenoemde kennis als een symbool te lezen is, is het als runenteken onbekend. Wat wij zien is tijd, spierkracht en doorzettingsvermogen.
De groeven in de etsplaat werden ingewreven met ets-inkt, de overtollige inkt met de hand van de plaat afgeslagen en daarna volgde het op grote vellen papier afdrukken door middel van een loodzware ets-pers.

De titel Noorderlicht lijkt in contrast te staan met het zwarte, diepzwarte teken.
Verbeeldt het werk het zicht op een nachtelijke hemel zonder verstoring van stedelijk licht? Het licht zit dan juist tussen de zwarte lijnen.
De acht witte vlakken bezitten rafelige randen, als de schittering van lichtflitsen.
Het Noorderlicht is ver weg, alleen te zien bij bepaalde weersomstandigheden en dan nog voor de weinigen bewoners dichtbij de poolcirkel.
Het is een vooral mythisch beeld, waar diverse verhalen aan zijn verbonden.
Henk de Vroom, een begenadigd verhalenverteller, laat het ons zien.
Het is een teken in de lucht, dat in ons voorstellingsvermogen gaat leven.

Amsterdam, 2021
Harald Schole